KTO TO TAKI I CZYM SIĘ ZAJMUJE?
Fizjoterapeuta dziecięcy to ogólnie mówiąc specjalista pracujący z dziećmi w różnym wieku: noworodkami, niemowlakami, dziećmi młodszymi i dziećmi starszymi. Pojęcie to zostało wprowadzone, żeby określić obszar zawodowego zainteresowania specjalisty. Nie jest tak jak w przypadku specjalizacji lekarskiej, nie ma dodatkowego szkolenia i egzaminu państwowego. Fizjoterapeuci wybierają zakres swoich zainteresowań uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach, czytając książki i czasopisma branżowe oraz zdobywając doświadczenie praktyczne. Chcąc być bardzo dobrym specjalistą nie sposób zajmować się wszystkim. Pamiętać należy, że fizjoterapia jest gałęzią medycyny, która stale się rozwija i trzeba być na bieżąco z nowymi doniesieniami naukowymi.
Chociaż wiedza i świadomość rodziców w zakresie prawidłowego rozwoju dziecka wciąż rośnie, to w dalszym ciągu może być niewystarczająca. To co jest normą dla osoby dorosłej niekoniecznie będzie normą dla dziecka. Niemowlęta rozwijają się bardzo szybko i to co jest prawidłowe w danym miesiącu, może odbiegać od normy w następnym. Rodzice nie musią się na wszystkim znać! Po to właśnie są specjaliści, żeby można było się z nimi skonsultować i rozwiać wątpliwości.
W przypadku niemowląt wizyta u fizjoterapeuty powinna być rutynowym spotkaniem. Tak jak zapisujecie się z dzieckiem na pierwszą wizytę do pediatry, na bilans czy szczepienie, tak samo warto zaplanować wizytę u fizjoterapeuty. Najlepiej umówić się w okolicach trzeciego miesiąca życia dziecka lub wtedy, gdy pojawią się niepokojące objawy.
W JAKIM PRZYPADKU UDAĆ SIĘ NA WIZYTĘ?
Do fizjoterapeuty można wybrać się z dzieckiem w każdym wieku. Na potrzeby artykułu chciałabym przedstawić dwie grupy zagadnień, które powinny skłonić do konsultacji ze specjalistą – fizjoterapię noworodków i niemowląt oraz fizjoterapię dzieci starczych.
W przypadku niemowląt problemem może okazać się:
- asymetria ułożeniowa występująca po trzecim miesiącu,
- używanie tylko jednej rączki do zabawy,
- nieumiejętność zabawy rączkami w linii środkowej ciała powyżej trzeciego miesiąca,
- trudności z podnoszeniem głowy w drugim/trzecim miesiącu,
- nadmierny wyprost lub odginanie głowy do tyłu,
- rączki mocno zaciśnięte w pięści,
- „sztywne nogi” – brak lub niewielki ruch nogami podczas leżenia,
- niechęć do leżenia na brzuchu,
- złamanie obojczyka przy porodzie,
- opóźnienie w rozwoju ruchowym, np. brak chęci obracania się na boki powyżej szóstego miesiąca.
W przypadku dzieci starszych:
- deformacje kończyn dolnych,
- zaburzenia dystrybucji napięcia mięśniowego,
- słaba aktywność mięśni posturalnych,
- wady postawy.
Do fizjoterapeuty z dzieckiem można (a nawet należy) udać się w takich samych sytuacjach jak z osobą dorosłą: w przypadku zaburzeń pracy układu sercowo-naczyniowego, oddechowego, zaburzeń neurologicznych, po urazach sportowych, w przypadku rozpoznania chorób przewlekłych, chorób genetycznych itd. Lista jest długa i nie sposób wymienić wszystkiego. Należy pamiętać, że fizjoterapia u dziecka i u osoby dorosłej będzie przebiegać nieco inaczej. Umawiając wizytę u fizjoterapeuty zaznaczcie, że pacjentem jest dziecko.
W przypadku niemowląt wizyta często jest tylko potwierdzeniem, że dziecko rozwija się prawidłowo. Jeśli są jakieś nieprawidłowości, to w wielu przypadkach wystarczy zmiana nawyków pielęgnacyjnych i celowe zabawy wykonywane w domu. W sytuacji, gdy dziecko będzie musiało nadrabiać zaległości korzystając z fizjoterapii liczy się czas – im szybciej zostaną zidentyfikowane problemy i zastosowana terapia – tym lepiej. U niemowląt ośrodkowy układ nerwowy jest w fazie ciągłego rozwoju dlatego z powodzeniem można wyrównać istniejące deficyty.
W przypadku dzieci młodszych mamy całe spektrum możliwości terapeutycznych, od zabaw terapeutycznych, poprzez gimnastykę korekcyjną i metody specjalistyczne. U starszych dzieci wykorzystuje się techniki manualne i metody, które stosowane są także u osób dorosłych.
Pomimo ogromu możliwości terapeutycznych konieczne jest współdziałanie fizjoterapeuty z innymi specjalistami, żeby proces terapii przebiegał możliwie najskuteczniej. Dlatego nie wyobrażam sobie pracy z dzieckiem bez możliwości skonsultowania go m.in. z: lekarzem specjalistą, doradcą laktacyjnym, terapeutą karmienia, położną, logopedą/neurologopedą, psychologiem czy pedagogiem specjalnym.