Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:
- Kiedy należy wykonać USG bioder u niemowląt?
- Jak interpretować wynik badania?
- Co to jest dysplazja?
- Jakie są zalezenia dla rodziców w przypadku stwierdzenia dysplazji u niemowląt?
CO TO JEST USG STAWÓW BIODROWYCH?
Badanie ultrasonograficzne stawów biodrowych jest standardowym postępowaniem u niemowląt. Badanie wykonuje się około 4-6 tygodnia po porodzie w gabinecie lekarskim. USG nie jest badaniem przesiewowym (tzn., że nie każde niemowlę zostanie na nie skierowane), natomiast znaczna część dzieci będzie miała to badanie wykonane. USG umożliwia ocenę struktur stawowych oraz położenie głowy kości udowej względem panewki.
Badanie pozwala wykluczyć takie patologie jak m.in.: podwichnięcie, zwichnięcie lub dysplazję stawu.
JAK WYGLĄDA BADANIE?
Badanie wykonuje ortopeda. Jest ono bezbolesne, nieinwazyjne i nieszkodliwe dla dziecka. USG stawów biodrowych jest uzupełnieniem badania klinicznego. Polega na przyłożeniu do bioder głowicy ultrasonograficznej i interpretacji otrzymanego na monitorze obrazu.
JAK INTERPRETOWAĆ WYNIK BADANIA?
Po wykonanym badaniu rodzice dostają opis, który zawiera następujące informacje: jak wyglądają poszczególne struktury stawu, jakie są kąty odwiedzenia w stawie oraz oznaczenie typu (w oparciu o skalę Grafa).
• typ Ia i Ib – staw biodrowy prawidłowo rozwinięty,
• typ II – fizjologicznie niedojrzałe biodro, nie wymaga leczenia, jego stan poprawia się
samoistnie, część może się stać biodrami dysplastycznymi typu IIa (przed 3. miesiącem
życia) lub typu IIb (po 3. miesiącu życia),
• typ IIc – dysplazja stawu biodrowego zagrożona przemieszczeniem,
• typ IId – niestabilny staw, biodro dysplastyczne z decentracją głowy kości udowej,
• typy IIIa i IIIb – podwichnięte biodro,
• typ IV – zwichnięte biodro.
ZROBIONE BADANIA I CO DALEJ?
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości to lekarz decyduje o wdrożeniu leczenia, bo to on ocenia bioderka dziecka i indywidualnie dobiera postępowanie. W przypadku stanów niewymagających operacji czy specjalistycznego zaopatrzenia np. uprzęży Pavlika, najczęściej zalecane jest układanie i noszenie dziecka z utrzymywaniem pozycji odwiedzeniowo-zgięciowej w stawie biodrowym. Pozycja ta powoduje, że głowa kości udowej jest ustawiona prawidłowo (centralnie w panewce). Należy również uważać np. podczas przebierania i zmiany pampersa, by nie pociągnąć za udo (może dojść wtedy do przemieszczenia głowy kości udowej lub „wyciągnięcia” jej ze stawu).
KILKA SŁÓW O DYSPLAZJI ROZWOJOWEJ
Dysplazja rozwojowa to stan, gdy staw biodrowy u niemowląt i małych dzieci nie został wykształcony prawidłowo. Staw ten łączy kość udową z miednicą. Zakończenie kości (głowa kości udowej) jest kulą i przylega do panewki, która ma kształt płytkiej miski. W dysplazji staw jest „luźny” – panewka stawu jest bardzo płytka i kość udowa nie jest utrzymywana mocno na swoim miejscu.
Dysplazja dotyczy 1-2 dzieci na 1000. Częściej dotyka dziewczynki niż chłopców, a problem jest zlokalizowany najczęściej w jednym biodrze (chociaż mogą zdarzyć się przypadki dysplazji obu bioder). Do grupy ryzyka należą dzieci z większą wagą urodzeniową, z ciąży mnogiej oraz te, u których stwierdzono dysplazję u najbliższych krewnych.
Wczesne wykrycie problemów sprawia, że wdrażane jest leczenie zachowawcze zamiast leczenia operacyjnego. Wczesna diagnoza pozwala uchronić dziecko przed takimi konsekwencjami jak: problemy z poruszaniem, ból czy choroba zwyrodnieniowa.
Bibliografia:
Vequero-Picado A., González-Morán G. i wsp., Developmental dysplasia of the hip: update of management, EFORT Open Rev. 2019 Sep; 4(9): 548–556.
Nandhagopal T., De Cicco F., Developmental Dysplasia Of The Hip, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK563157/, last update: October 9, 2021.
https://www.nhs.uk/conditions/developmental-dysplasia-of-the-hip/, January 19, 2022.