Wcześniak – to dziecko urodzone przed 37. tygodniem ciąży. Rocznie rodzi się koło piętnastu milionów wcześniaków, a przedwczesne porody są główną przyczyną zgonów wśród dzieci poniżej 5 roku życia (aż 18%)! Dlatego dzieci z porodów przedwczesnych należą do grupy wysokiego ryzyka i wymagają szczególnej uwagi. Naukowcy twierdzą, że wczesne doświadczenia pozamaciczne mogą zakłócać normalny przebieg dojrzewania mózgu. Dlatego tak ważne jest zapewnienie wcześniakom warunków do prawidłowego rozwoju.
JAKIE SĄ PROBLEMY ZWIĄZANE Z PORODEM PRZEDWCZESNYM?
Tych problemów jest masa, ale najczęściej występujące to:
- problemy oddechowe – niedojrzałość rozwojowa płuc u skrajnych wcześniaków oraz zaburzenia oddechowe takie jak: zespół zaburzeń oddychania – RDS, przejściowy przyspieszony oddech noworodka – TTN, dysplazja oskrzelowo-płucna BPD czy bezdech;
- problemy neurologiczne – niemowlęta urodzone przed 32. tygodniem mają ogólnie zmniejszoną objętość mózgu, szczególnie w obszarach czołowo-skroniowych
i hipokampie; - problemy ze wzrokiem – retinopatia wcześniacza;
- problemy sercowo-naczyniowe;
- problemy ze słuchem – zasadniczo wszystkie wcześniaki są zagrożone i wymagają kontrolnych badań przesiewowych, nawet jeśli początkowe badanie przesiewowe słuchu było prawidłowe;
- problemy związane z ruchem i przetwarzaniem bodźców sensorycznych.
ROZWÓJ RUCHOWY
Interesującą mnie sferą, na którą mogę wpływać jako fizjoterapeuta i terapeuta integracji sensorycznej, jest rozwój psychoruchowy u wcześniaków. Przedwczesne narażenie na środowisko pozamaciczne, w tym grawitację i doświadczenia sensoryczne, zmienia rozwój układu mięśniowo-szkieletowego i nerwowego, tym samym zmieniając trajektorię rozwoju motorycznego u zdrowych dzieci. Podczas gdy dzieci urodzone przedwcześnie mogą wykazywać normalne osiągnięcia w wieku niemowlęcym, subtelne problemy motoryczne często stają się widoczne, gdy stawia się im większe wymagania w latach szkolnych. Co ważne, upośledzenie ruchowe, zarówno łagodne, jak i ciężkie, wiąże się z gorszymi wynikami w nauce i mniejszym udziałem w społecznych zajęciach rekreacyjnych w porównaniu z dziećmi bez upośledzenia ruchowego.
Dodatkowo wcześniaki częściej wykazują zaburzenia przetwarzania sensorycznego. Nieprawidłowości te oczywiście można poprawiać za pomocą terapii.
Dlatego bardzo ważne jest monitorowanie rozwoju wcześniaków! Warto zadbać o zapewnienie im możliwości rozwoju w sprzyjających warunkach, prawidłowej pielęgnacji i interdyscyplinarnej opieki już od samego początku.
W przypadku wystąpienia nieprawidłowości i konieczności rozpoczęcia terapii dobrym pomysłem są zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka