SKĄD SIĘ BIORĄ ZNIEKSZTAŁCENIA GŁOWY U NIEMOWLĄT I JAK SOBIE Z NIMI RADZIĆ?

Z TEGO ARTYKUŁU DOWIESZ SIĘ:

  • Co to jest plagiocefalia
  • Skąd się biorą zniekształcenia głowy
  • Jakie są rodzaje zniekształceń
  • Jak pomóc dziecku ze zniekształceniem

Normalnie czaszka zdrowego niemowlęcia jest idealnie okrągła z tyłu i symetryczna po lewej i prawej stronie. Jeśli obawiasz się, że dziecko może mieć deformację, zbadaj jego czaszkę i poszukaj wszelkich asymetrycznych nieprawidłowości lub płaskich miejsc. Możesz również zauważyć, że dziecko ma mniej włosów z jednej strony lub w danym obszarze głowy.

Źródło: How to Prevent Plagiocephaly (Aka Flat Head Syndrome), thebump.com

PLAGIOCEFALIA – CO TO TAKIEGO?

Najczęściej występującym rodzajem deformacji głowy jest plagiocefalia. Termin ten używany jest do opisania płaskiego lub zdeformowanego kształtu głowy niemowlęcia i choć brzmi to niepokojąco, zwykle jest całkiem nieszkodliwe. W literaturze można znaleźć informację, że miejscowe spłaszczenia czaszki występują z częstością 13% u zdrowych noworodków z ciąż pojedynczych i aż 56% w ciąż mnogich. Zniekształcenia pojawiają się częściej u chłopców niż u dziewczynek (w stosunku 2:1). Prawdopodobnie jest to spowodowane większą głową i większymi rozmiarami. 

Źródło: How to Prevent Plagiocephaly (Aka Flat Head Syndrome), thebump.com

Inny rodzaj zniekształcenia, który również występuje dość często to brachycefalia. W tym przypadku głowa jest nienaturalnie krótka, spłaszczona oraz poszerzona z tyłu.

Źródło: How to Prevent Plagiocephaly (Aka Flat Head Syndrome), thebump.com

SKĄD SIĘ BIERZE DEFORMACJA?

Plagiocefalia odnosi się do stanu, w którym głowa niemowlęcia ulega deformacji w wyniku zadziałania sił zewnętrznych na podatną i rosnącą czaszkę. Deformacja może pojawić się już w brzuchu mamy albo po urodzeniu. W życiu płodowym przyczynami powstania są ucisk głowy do części kostnych, gdy np. głowa dziecka przez dłuższy czas spoczywa na twardej powierzchni, takiej jak miednica matki lub przy kończynie rodzeństwa w przypadku porodu mnogiego.

Po porodzie zniekształcenie związane jest również z naciskiem twardej powierzchni na głowę. Ponieważ czaszka dziecka jest niezwykle miękka, konsekwentny delikatny nacisk, jak przy wielokrotnym leżeniu na materacu łóżeczka, może nadać głowie dziecka asymetryczny kształt. Unikaj utrzymywania przez dziecko jednej pozycji przez dłuższy czas. Jest to główne zalecenie w przypadku prewencji (czyli zapobieganiu deformacji) jak i leczenia (czyli gdy deformacja już się pojawi). Uważaj na foteliki samochodowe – wymuszają one specyficzną pozycję dziecka przez dłuższy czas, a także korzystaj z okazji, kiedy dziecko jest aktywne i wymuszaj od niego zmiany pozycji.

Na plagiocefalię bardziej narażone są dzieci z kręczem szyi, ze względu na uporczywe pozycjonowanie głowy w pozycji na brzuchu lub na plecach.

JAK SOBIE Z NIĄ RADZIĆ?

Spłaszczenie może pojawić się w obrębie kości skroniowej (czyli po boku głowy). Kiedy niemowlę ma tendencję do spania z głową zwróconą przez większość czasu w prawo lub w lewo może pojawić się zniekształcenie.

Co w takiej sytuacji można zrobić?

  1. Staraj się zmieniać pozycję dziecka jak najczęściej. Kładź dziecko podczas zabawy na brzuszku – będzie to zarówno dobre ćwiczenie wspomagające prawidłowy rozwój, jak również pozwoli na odciążenie zdeformowanych miejsc na czaszce niemowlaka.
  2. Dobrym pomysłem są również ćwiczenia, gdzie nacisk głowy będzie położony na część potyliczną (tylną) zamiast na bok głowy dziecka. Wykonuj ćwiczenia, gdzie ułożysz dziecko na swoich kolanach, głowa będzie ustawiona w osi długiej i wzrok skupiony na Twojej twarzy lub zabawce. Jest to również super ćwiczenie na wypracowanie symetrii.

Spłaszczenie może również wystąpić w obrębie potylicy (tyłu głowy). Dzieje się tak najczęściej, gdy dziecko śpi twarzą do góry, patrząc w kierunku sufitu.

Co w takiej sytuacji można zrobić?

  1. Tak samo jak w przypadku zniekształcenia przedstawionego wyżej ważna jest zmiana pozycji dziecka. Kładź dziecko podczas zabawy na brzuszku – będzie to zarówno dobre ćwiczenie wspomagające prawidłowy rozwój, jak również pozwoli na odciążenie zdeformowanych miejsc na czaszce niemowlaka.
  2. Możesz spróbować wykorzystać ćwiczenia wodzenia za zabawką. Będzie to zachęta do obracania głowy na boki (dzięki czemu nacisk czaszki niemowlęcia na podłogę rozłoży się w różnych miejscach).

W przypadku dużych deformacji możliwe jest zastosowanie dodatkowych wspomagaczy jak poduszki z dziurką czy kaski. Jednak w każdym przypadku takie sprzęty powinny być dobrane PRZEZ SPECJALISTĘ.

Bibliografia:

Leonardus A. van Vlimmeren, Asymmetry in Infancy

thebump.com